Doktora / Phd

Doktora başvurusunda ilk adım ne olmalı? (Proje araştırması süpervizör araştırması ya da PhD pozisyonu)

Bu temel olarak, benim gözlemlediğim, iki şekilde gerçekleştirilebilir. Birincisi, doktora başvurusu için öncelikle aklınızda hâlihazırda bir proje varsa ve illa ki o alanda veya o konuyla ilgili doktora yapmak istiyorsanız o alanda uzmanlığı olan hocalarla iletişim kurmanızda fayda var. Yani, öncelikle projenizi yapabileceğiniz bir süpervizör bulabilirseniz, başvurunuz kesin olmamakla birlikte, büyük bir olasılıkla onaylanacak demektir.

İkinci durum ise soyle, PhD pozisyonları belli bir konu üzerine açılıyor ve o alanda bir projeniz varsa başvurabiliyorsunuz. Yarışma gibi en beğenilen proje seçiliyor. Sizin önceden hangi konular üzerine daha çok yoğunlaşıldığını araştırmanız daha mantıklı. Çünkü eğer popüler olan bir alanda bu projenizi sunacağınız bir özet (research proposal) hazırlarsanız, haliyle daha fazla pozisyona başvurma sansınız olur. Her iki durumda da yapacağınız ilk şey projenize karar vermek.

Doktora başvurusundan önce bir süpervizör bulmak şart mı?

Başvurudan önce bir süpervizörünüzün olma şartı yok kesinlikle. Ama bir hocayla başvuru öncesinden anlaşmanız halinde, doktora başvurunuzun kabul alma olasılığı büyük oranda artacaktır. Ben süpervizör bulmadan başvuru yaptım mesela.

Doktora bursları hakkında bilgi verebilir misiniz?

Burslar konusunda ise, yine belli bir alana ait projelere proje hibesi verilebiliyor. Ama doktoranın en güzel yanı, artık öğrenci değil de araştırmacı olarak görüldüğünüz için okulun sizden (Araştırma boyunca Avrupa’da ve Avustralya’da en azından öyle gördüm.) harç ücreti (tuition fee) istenmemesi. Doktora eğitiminde sistem daha çok size araştırma hibesi sağlamak yönünde. Ben ise Bologna Üniversitesi’nden direk araştırmacı bursu aldım. Projesine burs verilen adaylar da oldu ama onlar projelerini değiştiremediler tabi ki. Benim, projenin detaylarını değiştirebilme şansım oldu. Zaten çoğunlukla (specific bir proje hibesi almadıysanız) konunuzu değiştirme şansınız var. Çünkü süpervizörünüz ile iletişim kurmaya başladığınızda konu evrimleşebiliyor veya değişebiliyor. Son olarak. PhD ile ilgili devlet bursları da mevcut hem İtalya hem Türkiye tarafından.

Alım süreci nasıl işliyor? Mülakat mı söz konusu yoksa sınav mı yapılıyor?

Doktora alım sürecinde elinizde kesinlikle bir research proposal olması gerek. Ve ön elemeyi geçmeniz halinde (ki bu CV’ye göre belirleniyor) sizden projenizi sunmanız istenecektir. Ben süpervizörümü önceden bulmadım. CV, IELTS vb. belgelerimle başvurdum (istenen belgeler her üniversiteye göre değişiyor). Daha sonra uygun görülünce mülakata çağırıldım.

Başvuru sırasında başvurunun kabul olması için özellikle hangi belgeler etkili?

Belge konusunda her üniversitenin kendine göre istekleri mevcut. Maalesef öyle genel bir dosya hazırlayayım birçok yere başvurayım diyemiyorsunuz. Ama tabi öyle büyük farklılıklar yok, format değişebiliyor.

Avrupa için söyleyebileceğim, çoğu üniversitede dil yeterliliği için IELTS gerekli. Bu sınavın min puanı üniversiteden üniversite ’ye değişiyor. Ayrıca bazı üniversiteler (mühendislik için söylüyorum) GRE sınav belgesi de isteyebiliyorlar. Örneğin, Torino Politeknik Üniversitesi. Bazıları ise opsiyonel olarak GRE puanı isteyebiliyorlar, hani var ise büyük avantaj sağlar. Doktora için yüksek lisans ortalamanız önemli. Çoğu üniversite 3,0 üzerinde bir ortalama istiyor. Tabi 4,0’lük sistemler için konuşacaksak. Ayrıca belli bir kredi limiti var. Onu tamamlamış olmanız gerekiyor. Bunun haricinde yüksek lisans boyunca çıkarmış olduğunuz makaleler veya katılmış olduğunuz konferanslar ve çalışma deneyimi büyük avantaj sağlayacaktır.

Başvuru dönemleri özellikle yılın hangi zamanında oluyor?

Araştırmalarım boyunca farkettiğim şey, bazı üniversiteler yıl boyunca başvuru kabul edebiliyor. Özellikle İngiltere. Ama diğer ülkeler için genelleme yapmam gerekirse dönem Nisan’dan sonra başlıyor. Burda önemli olan başvurudan önce projenizi halletmeniz. Çünkü süpervizör bulmak istiyor iseniz başvuru döneminden önce hocayı ayarlamanız gerek. Başvuru öncesi uzun ve yavaş işleyen bir proses, çok önceden başlamak lazım. Ama dediğim gibi üniversite yıl boyu başvuru alıyorsa sorun yok.

Neden bazı doktora programları 4 yıl iken bazıları 3 yıl?

Bazı ülkelerdeki doktora programları Türkiye’deki gibi 4 yılmış. İtalya’da ise eğitim 3 yıl. Bunun temel sebebi 3 yıllık doktora eğitimlerinde ders almıyor olmak. Yani direk projeye odaklanabiliyorsun. 4 yıllık programlarda ise ilk yılınızda ders almak zorundasınız.